کمپرسور اسکرال (Scroll Compressor)

کمپرسور اسکرال یکی از مدرن‌ترین و پرکاربردترین کمپرسورهای تبرید و تهویه مطبوع است که به دلیل صدای کم، راندمان بالا و طول عمر زیاد در صنایع مختلف جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. این کمپرسور برخلاف مدل پیستونی، از دو حلزون (Scroll) برای تراکم مبرد استفاده می‌کند.

 نحوه عملکرد کمپرسور اسکرال

1. کمپرسور شامل دو مارپیچ یا حلزون است: یکی ثابت (Fixed Scroll) و دیگری متحرک (Orbiting Scroll).

2. مبرد از قسمت ورودی وارد شده و بین دو مارپیچ به دام می‌افتد.

3. حرکت مداری حلزون متحرک باعث کاهش حجم محفظه و افزایش فشار مبرد می‌شود.

4. در نهایت، مبرد با فشار و دمای بالا از مرکز مارپیچ خارج شده و وارد کندانسور می‌گردد.

 ویژگی‌های کمپرسور اسکرال

• راندمان انرژی بالا نسبت به کمپرسورهای پیستونی

• صدای بسیار کم و لرزش پایین

• طراحی جمع‌وجور و مناسب برای فضاهای کوچک

• قابلیت اطمینان بالا و نیاز کم به تعمیرات

• سازگاری با مبردهای مختلف (R22، R134a، R404A، R407C، R410A، R32)

 انواع کمپرسور اسکرال

• اسکرال تهویه مطبوع (Air Conditioning Scroll) → مناسب کولرهای گازی و چیلرها

• اسکرال برودتی (Refrigeration Scroll) → مناسب سردخانه‌ها، یخچال‌های فروشگاهی

• اسکرال اینورتر (Inverter Scroll) → با تکنولوژی اینورتر برای کنترل دور موتور و کاهش مصرف انرژی

• اسکرال دیجیتال (Digital Scroll) → قابلیت کنترل ظرفیت به‌صورت مرحله‌ای (Part Load)

 کاربردهای کمپرسور اسکرال

• سیستم‌های تهویه مطبوع (HVAC) خانگی، اداری و صنعتی

• چیلرهای هواخنک و آب‌خنک

• سردخانه‌های کوچک و متوسط

• یخچال‌های فروشگاهی و تجهیزات برودتی تجاری

• پمپ‌های حرارتی (Heat Pump)

 مزایای کمپرسور اسکرال نسبت به پیستونی

• راندمان بالاتر و مصرف انرژی کمتر

• صدای بسیار پایین‌تر

• قطعات کمتر → خرابی کمتر و نگهداری آسان‌تر

• عملکرد پایدار در بارهای جزئی و سیستم‌های اینورتر

لیست قیمت کمپرسور اسکرال دانفوس – بازار ایران (تا اوایل ۱۴۰۲)

سری / مدل	ظرفیت تقریبی (اسب بخار)	قیمت حدودی (تومان)	منبع
HRM025	~2 HP	~13,000,000	روتوپارس
HRM042	~3.5 HP	~13,500,000	روتوپارس
HRM051	~4.3 HP	~14,200,000	روتوپارس
HRM072	~6 HP	~16,950,000	روتوپارس
HRM081	~7–8 HP	~18,000,000	روتوپارس
SM90-4VM	—	~28,000,000	روتوپارس
SM110-4VM	—	~35,000,000	روتوپارس
SM120-4VM	~10 HP	~40,000,000	روتوپارس
SM148-4VM	~12 HP	~45,000,000	روتوپارس
SM160-4VM	~13 HP	~50,000,000	روتوپارس
SM185-4VM	—	~60,000,000	روتوپارس
SY240-4VM	—	~65,000,000	روتوپارس
SY300-4VM	—	~70,000,000	روتوپارس
SY380-4VM	—	~90,000,000	روتوپارس
MLZ015	—	~10,500,000	روتوپارس
MLZ019	—	~11,200,000	روتوپارس
MLZ021	—	~11,950,000	روتوپارس
MLZ026	—	~13,000,000	روتوپارس
MLZ030	—	~13,600,000	روتوپارس
MLZ038	—	~14,400,000	روتوپارس
MLZ042	—	~16,000,000	روتوپارس
MLZ045	—	~16,700,000	روتوپارس
برخی مدل‌ها	—	نوسان‌های ارزی	آرین صنعت ‌کو

نحوه عملکرد کمپرسور اسکرال (Scroll Compressor Working Principle)

کمپرسور اسکرال با استفاده از دو مارپیچ (Scroll) عمل تراکم گاز مبرد را انجام می‌دهد. این مکانیزم باعث می‌شود کمپرسور اسکرال نسبت به کمپرسورهای پیستونی صدای کمتر، راندمان بالاتر و طول عمر بیشتری داشته باشد.

 مراحل عملکرد کمپرسور اسکرال

1. مکش (Suction)

   • گاز مبرد کم‌فشار از اواپراتور وارد کمپرسور می‌شود.

   • مبرد در فضای بین دو مارپیچ (یکی ثابت و دیگری متحرک) گیر می‌افتد.

2. تراکم (Compression)

   • مارپیچ متحرک (Orbiting Scroll) به‌صورت مداری در اطراف مارپیچ ثابت حرکت می‌کند.

   • این حرکت باعث کاهش تدریجی حجم حفره‌ها و فشرده شدن گاز مبرد می‌شود.

3. دهش (Discharge)

   • پس از رسیدن گاز به فشار و دمای مطلوب، از مرکز مارپیچ‌ها خارج شده و وارد خط دهش (Discharge Line) می‌شود.

   • سپس به کندانسور می‌رود تا چرخه تبرید ادامه پیدا کند.

 اجزای اصلی کمپرسور اسکرال

• مارپیچ ثابت (Fixed Scroll) → ثابت بوده و هیچ حرکتی ندارد.

• مارپیچ متحرک (Orbiting Scroll) → با حرکت مداری، گاز را فشرده می‌کند.

• موتور الکتریکی → نیروی محرکه لازم برای حرکت مارپیچ متحرک را تأمین می‌کند.

• ورودی و خروجی مبرد → نقاط ورود گاز کم‌فشار و خروج گاز پرفشار.

 ویژگی‌های عملکردی کمپرسور اسکرال

• تراکم پیوسته و یکنواخت → برخلاف پیستونی که سیکل ضربه‌ای دارد.

• صدای کم و لرزش پایین به دلیل حذف قطعات رفت و برگشتی.

• بازدهی بالا حتی در بارهای جزئی (Part Load).

• نیاز کمتر به سرویس و نگهداری به دلیل تعداد کم قطعات متحرک.

 مزایای عملکرد کمپرسور اسکرال

• راندمان انرژی بالا (COP بیشتر نسبت به پیستونی)

• طول عمر بالا به دلیل طراحی ساده و قطعات کمتر

• کارکرد بی‌صدا و نرم

• مناسب برای سیستم‌های اینورتر و دیجیتال اسکرال

اجزای اصلی کمپرسور اسکرال (Scroll Compressor Components)

کمپرسور اسکرال به دلیل طراحی خاص خود (بر پایه دو مارپیچ هم‌مرکز) قطعات متحرک کمتری نسبت به کمپرسور پیستونی دارد. همین موضوع باعث صدای کمتر، لرزش پایین‌تر و طول عمر بیشتر آن شده است.

 اجزای مکانیکی

1. مارپیچ ثابت (Fixed Scroll)

   • به بدنه کمپرسور متصل است و حرکت نمی‌کند.

   • یکی از دو بخش اصلی تراکم گاز مبرد.

2. مارپیچ متحرک (Orbiting Scroll)

   • به‌صورت مداری (نه چرخشی) حرکت می‌کند.

   • وظیفه دارد مبرد را بین خود و مارپیچ ثابت گیر انداخته و حجم آن را کاهش دهد.

3. صفحه انتهایی (End Plate)

   • برای محکم نگه داشتن مارپیچ‌ها و هدایت جریان مبرد.

4. یاتاقان‌ها (Bearings)

   • کاهش‌دهنده اصطکاک و کمک به حرکت نرم مارپیچ متحرک.

5. محور محرک (Drive Shaft)

   • انتقال‌دهنده نیرو از موتور الکتریکی به مارپیچ متحرک.

6. محفظه پوسته (Shell / Housing)

   • بدنه اصلی کمپرسور که اجزا را در خود جای داده و مانع نشت مبرد می‌شود.

 اجزای الکتریکی

1. موتور الکتریکی (Electric Motor)

   • نیروی محرک لازم برای حرکت مارپیچ متحرک را تأمین می‌کند.

   • شامل سیم‌پیچ استاتور و روتور.

2. کنتاکتور و رله راه‌انداز

   • کنترل‌کننده روشن/خاموش شدن کمپرسور.

3. محافظ حرارتی (Overload Protector)

   • از موتور در برابر افزایش جریان یا دمای بیش از حد محافظت می‌کند.

 اجزای کنترلی و حفاظتی

• ورودی مکش (Suction Inlet): محل ورود مبرد کم‌فشار از اواپراتور.

• خروجی دهش (Discharge Outlet): خروج گاز پرفشار و داغ به سمت کندانسور.

• محفظه روغن (Oil Sump): ذخیره روغن برای روانکاری قطعات داخلی.

• شیر یکطرفه (Check Valve): جلوگیری از برگشت مبرد به کمپرسور هنگام خاموشی.

• حسگرها و ترموستات‌ها: کنترل فشار، دما و ایمنی عملکرد کمپرسور.

خرید و نحوه انتخاب کمپرسور اسکرال (Scroll Compressor Selection Guide)

انتخاب کمپرسور اسکرال مناسب برای سیستم تبرید یا تهویه مطبوع، یکی از مهم‌ترین مراحل طراحی و اجرای یک پروژه سرمایشی است. انتخاب درست باعث کاهش مصرف انرژی، افزایش طول عمر دستگاه و جلوگیری از هزینه‌های تعمیرات می‌شود.

 مراحل انتخاب کمپرسور اسکرال

1. تعیین نوع کاربرد

ابتدا باید مشخص کنید کمپرسور برای چه سیستمی استفاده می‌شود:

• تهویه مطبوع (HVAC / کولر گازی / چیلر)

• سردخانه زیر صفر یا بالای صفر

• یخچال فروشگاهی و تجهیزات برودتی

• پمپ حرارتی (Heat Pump)

2. ظرفیت سرمایشی مورد نیاز (Cooling Capacity)

• ظرفیت بر حسب BTU/h یا اسب بخار (HP) محاسبه می‌شود.

• برای مثال:

  • یک سردخانه کوچک نیاز به کمپرسور حدود ۳ تا ۷ HP دارد.

  • یک چیلر یا سیستم تهویه مرکزی ممکن است به کمپرسورهای ۲۰ تا ۶۰ HP نیاز داشته باشد.

3. نوع مبرد (Refrigerant)

کمپرسورهای اسکرال با مبردهای مختلف سازگار هستند:

• R22 (مدل‌های قدیمی‌تر)

• R134a، R404A، R407C، R410A، R32 (مدل‌های جدید و پربازده‌تر)

 همیشه مبرد انتخابی سیستم باید با سری کمپرسور هماهنگ باشد.

4. سری کمپرسور اسکرال دانفوس

• SM Series → راندمان متوسط، مناسب تهویه مطبوع و چیلر

• SH Series → راندمان بالا (High Efficiency)

• SZ Series → سازگار با مبردهای HFC (R134a، R404A، R407C)

• SY Series → ظرفیت بالا برای پروژه‌های صنعتی

• VZH Series (اینورتر) → کنترل هوشمند ظرفیت، مصرف انرژی کمتر

5. شرایط برق و ولتاژ

• در ایران اغلب کمپرسورهای اسکرال دانفوس با ولتاژ سه‌فاز 380V/50Hz عرضه می‌شوند.

• برخی مدل‌ها تک‌فاز نیز موجودند (برای ظرفیت‌های پایین).

6. انتخاب روغن سازگار

• کمپرسورهای اسکرال جدید دانفوس از روغن POE استفاده می‌کنند.

• انتخاب نوع و ویسکوزیته روغن باید مطابق با مدل کمپرسور باشد.

 نکات مهم هنگام خرید کمپرسور اسکرال

• ظرفیت کمپرسور را دقیقاً متناسب با بار سرمایشی انتخاب کنید (بزرگ‌تر گرفتن ظرفیت، مصرف برق را افزایش می‌دهد).

• از فروشندگان معتبر و دارای گارانتی خرید کنید.

• به مدل کامل کمپرسور (حروف و اعداد روی پلاک) دقت کنید، زیرا مشخصات اصلی مانند نوع مبرد و ولتاژ در آن کدگذاری شده‌اند.

• هزینه نگهداری و دسترسی به قطعات یدکی (مثل روغن، فیلتر، شیر انبساط) را بررسی کنید.

 مزایای خرید کمپرسور اسکرال دانفوس

• راندمان بالا و کاهش هزینه برق

• صدای بسیار کم و لرزش پایین

• طول عمر زیاد و طراحی مطمئن

• تنوع مدل‌ها برای کاربردهای مختلف

• سازگاری با مبردهای جدید دوستدار محیط زیست